PEDODONTİ
Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
0 yaş ile 14 yaş arası çocukların süt dişleri ile daimi dişlerinin sağlıklı gelişimini ve korunmasını sağlayan diş hekimliği bölümüdür. Pedodontik uygulamaların başarısında bir çok faktörün rolü vardır ancak başarının temelini hasta-hekim ilişkisi oluşturmaktadır. Kurulan iletişim sayesinde çocuğun korku ve endişesi azaltılabilir, kendini güvende hissetmesi, uyumlu olması ve rahatlaması sağlanır.
Pedodonti bölümü neleri kapsar ?
* Bebeğin anne karnındaki yaşamında süt dişlerinin gelişmesini ve kireçlenmesini etkileyen faktörleri, Doğum sonrası, bebeklerde diş sürmesi ve diş sürmesini etkileyen faktörleri,Kalıcı dişlerin gelişimi-kireçlenmesi ve sürmesini, Çocukların süt ve kalıcı dişlerindeki çürükleri ve bunların tedavi yöntemlerini,Çocukların ağız-diş sağlığını koruma yöntemlerini,Çocuk hastalarda ağız-diş bulgularının sistemik hastalıklarla ilişkisini, Koruyucu diş hekimliğini, Diş travmaları ve tedavilerini, Zihinsel engelli çocuklarda koruyucu hekimlik ve diş tedavilerini,Erken süt dişi kayıpları nedeniyle ileride ortaya çıkabilecek sorunların önlenmesi uygulamalarını kapsamaktadır.
Pedodonti uygulamaları nelerdir ?
* Fluorid Uygulamaları
* Fissür Örtücü Uygulamaları
* Yer Tutucu Uygulamaları
* Beslenme Alışkanlığının Düzenlenmesi
Fluorid uygulaması nedir ?
Fluorid dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Fluorid diş macunlarının içinde bulunduğu gibi bazı besin maddelerinde de bulunur. Fakat çocuklar çoğu zaman dişlerini fırçalamayı ihmal ettiklerinden dişlerinin çürüğe karşı direnç kazanabilmeleri için yeterli fluorid almamış olurlar. Bu durumun önüne geçebilmek için "yüzeyel fluorid" uygulamaları yapılmaktadır. Profesyonel "yüzeyel fluorid" tatbiki sadece diş hekimleri tarafından uygulanılabilen bir yöntemidir.
Yüzeyel fluorid uygulaması özellikle dişleri çürümeye meyilli çocuklarda uygulanır.
Bu sayede yeterli miktarda fluorid dişler üzerine depolanır ve dişlerin yapısı güçlendirilerek çürüğe karşı dirençli olur. Yüzeyel fluorid uygulamasının 6 ayda bir yapılması etkiliğini arttırmaktadır.
Fissür örtücü nedir ?
Diş çürüğünü önlemek amacıyla kullanılan bir başka yöntem de dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki girintilerin (fissür) diş hekimi tarafından "fissür örtücü" adı verilen maddelerle kapatılmasıdır.
Ağızdaki mikroplar ya da yiyecek artıkları dişlerin en çok bu girintili bölgelerinde yerleştiği için, fissürlerin kaplanmasıyla mikropların ve yiyeceklerin birikmesi ve tutunması engellenir ve çürük oluşumu önlenir.
Yer tutucu nedir ?
Erken kaybedilmiş olan süt dişlerinin yerlerini korumak amacıyla ile uygulanan sabit ya da hareketli apareylere "yer tutucu" denilmektedir. Süt dişlerinde herhangi bir nedenden dolayı kayıp meydana gelir ise; 6 hafta içinde diğer dişler bu boşluğa doğru kaymaya ve çekilmiş olan süt dişlerinin yerini kaplamaya başlarlar. Bu durum altta sürecek olan daimi dişin ideal yerinden sürmesine engel olur. Bu durum dişlerde çarpıklığa ve erken yaşta ortodontik problemlere sebep olabilmektedir. Yer tutucular plastik yada metalden kişiye özel olarak yapılır. Erken kaybedilen süt dişi sayısına ve bölgesine göre hareketli ya da sabit olarak yapılabilmektedir.
Biberon çürüğü nedir ?
Biberon çürüğü, süt dişlerinin sürmesi ile birlikte özellikle üst çenedeki ön bölge kesici dişleri içine alan "yaygın çürük, rapmant çürük" olarak da bilinen özel bir çürük tipidir.
Biberon çürüğünün oluşma sebepleri nelerdir ?
Gece yatmadan önce ya da uyku sırasında bebek biberondan süt emerse, süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Ayrıca yalancı emziğe bal, şeker konması etkiyi daha şiddetli hale getirir. Bu dönemde dişlerin mine (dişin en dış tabakası) yapısının daha dirençsiz olması ve özellikle annelerin henüz fırçalamaya başlamak için "erken" olduğunu düşünmesi sonucu oluşan yetersiz ağız bakımı nedeniyle biberon çürüğü oldukça hızlı ilerleyen bir çürük tipidir. Özellikle gece beslenmesinden sonra dişlerin temizliğine özen gösterilmelidir.
Biberon çürüğü tedavi edilmezse sonuçları ne olur?
Eğer çocuk diş hekimine erken getirilmez ve durum başlangıç halinde düzeltilmezse, çocuğun üst ön dişleri ardından üst süt azı dişleri ve ilerleyen dönemlerde hemen hemen bütün dişleri çürükten harap olabilir.Biberon çürüğü görülen dişler tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır.
İltihap, alttan gelecek kalıcı dişleri de etkileyip şekillerinin bozuk olmasına yol açar.
İltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin huzursuzlaşmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur.
Süt dişleri tedavi edilmeli midir ?
Süt dişleri de tıpkı kalıcı dişlerde olduğu gibi tedavi edilmelidir. "Nasıl olsa değişecek!" düşüncesiyle bu dişlerin çekilmesi pek çok problemlere neden olur. Süt dişlerinin beslenmede büyük önemi vardır. Çürük dişleri olan veya süt dişleri çekilmiş olan çocuklar rahat yemek yiyemedikleri için gelişimleri de olumsuz etkilenmektedir. Dişler konuşmak için gereklidir. Özellikle konuşmanın öğrenildiği dönemde ön süt dişlerinin eksik olması f,v,s,z,t harflerinin bir alışkanlık haline gelerek ömür boyu yanlış telaffuz edilmesine neden olacaktır.
Bebeğin ilk 6 aylık ağız bakımı nasıl olmalıdır ?
Bebekler ortalama 6 aylıkken ilk dişlerini çıkarırlar. Dişler çıkmadan önce bebeğin salyasında artış, diş etlerinde tümsekleşme ve kaşınma, huzursuzluk, uykusuzluk, ateş ve ishal gözlenebilir.
Bebeğin kaşıntısını rahatlatmak için kalın kesilmiş, havuç, salatalık gibi soğutulmuş sebzeler, yine buzdolabında soğutulmuş diş kaşıyıcıları bebeğe verilebilir.
Bebeğin 6 ay- 12 ay ağız bakımı neleri kapsar ?
Dişler sürmeye başlamıştır.. Bu dönemde ağız temizliği yapılmadığı takdirde çürük oluşumuna sebep olan bakteriler bebeğin ağzında yer edinerek dişler çıktıktan sonra çürük gelişimine yol açacağı için bebeğin ağız temizliğine önem verilmelidir.Beslenmelerden sonra ve uyutmadan önce bebeğin ağız içi gazlı bezle silinmeli, dişleri yumuşak kıllı bir fırça yardımıyla diş macunu kullanılmadan hafifçe fırçalanmalıdır. Yalancı emzik kesinlikle şekere, bala vb. batırılmamalıdır. Gece son beslenmede biberonla verilen mamaya ve süte şeker eklenmemelidir.
Bebeğin 12 ay- 24 ay ağız bakımı nasıl olmalıdır ?
Bebekler 12 aydan itibaren artık pedodontiste görülmeye başlanmalıdır. Bebeğinizin belirgin herhangi bir şikayeti olmasa bile, bu dönemde bir pedodontiste muayene olarak -gerekiyorsa- hem flor uygulatabilir hem de diş sağlığı hakkında bilgi edinebilirsiniz. Üstelik bebeğiniz ilk kez diş hekimiyle erken yaşta karşılaşacağı için, ileride oluşabilecek olası diş hekimi korkusunu yenmesine yardımcı olabilirsiniz. Çocuk eğer ağzını çalkalayabiliyorsa çocuğun dişlerini yumuşak bir fırçayla fırçalayın. Süt dişleri sürmesini tamamlamak üzere olduğu için çocuğun ağız bakımına lütfen gerekli önemi verin.